Trong lĩnh vực xây dựng, phương án thi công là tài liệu quan trọng trong quá trình triển khai dự án. Đây là kế hoạch chi tiết về cách thức tổ chức, quản lý và điều hành công trình xây dựng, đảm bảo tiến độ, chất lượng, an toàn lao động, và tối ưu hóa nguồn lực. Tuy nhiên, việc lên phương án dự án thi công hiệu quả không phải lúc nào cũng đơn giản, đòi hỏi sự cân nhắc, kiến thức, kỹ năng và kinh nghiệm.

Trong bài viết này, FastCons sẽ chia sẻ với bạn những nguyên tắc, lưu ý và các phương án kỹ thuật cần lưu ý khi lên phương án thi công công trình. Bạn sẽ nắm được những điều cần thiết để đảm bảo quá trình thi công diễn ra hiệu quả, đạt đúng yêu cầu của dự án và hướng tới tính bền vững của công trình. 

Phương án thi công là gì?

Phương án thi công hay biện pháp thi công là một kế hoạch chi tiết về cách thực hiện công việc xây dựng, từ việc chuẩn bị, triển khai, và hoàn thành dự án xây dựng. Phương án thi công bao gồm các thông tin cụ thể về các hoạt động thi công, quy trình, phương pháp, lịch trình, tài nguyên cần thiết, nguồn lực nhân lực, vật liệu, máy móc, công nghệ, phương tiện, cũng như kế hoạch quản lý chất lượng, an toàn lao động, và môi trường trong quá trình thi công. 

Phương án thi công được lập bởi nhà thầu xây dựng hoặc đội thi công dựa trên dự án xây dựng đã được phê duyệt, bao gồm bản vẽ thiết kế, báo giá, hợp đồng thi công, và các quy định pháp lý liên quan. Đây là công cụ quan trọng giúp định hướng, điều phối, và quản lý công việc thi công một cách hiệu quả, đảm bảo tiến độ, chất lượng, an toàn, và bền vững của dự án xây dựng.

5 phương án thi công được áp dụng phổ biến 

Các phương án kỹ thuật khi tổ chức biện pháp thi công trong dự án xây dựng thường phụ thuộc vào loại công trình, quy mô dự án, điều kiện địa phương và yêu cầu cụ thể của dự án. Tuy nhiên, dưới đây là một số phương án kỹ thuật thông dụng mà thường được áp dụng trong quá trình thi công:

• Phương án thi công truyền thống: Đây là phương án phổ biến, trong đó các công việc được thực hiện theo trình tự thứ tự, từ công việc chuẩn bị đầu tiên cho đến công việc hoàn thành cuối cùng. Công việc thường được thực hiện một cách tuần tự theo dãy công việc định sẵn, và công nhân và thiết bị được di chuyển theo trình tự từ một vị trí đến vị trí khác trên công trường.
• Phương án thi công chia nhóm: Các công việc được chia thành nhóm riêng biệt và được thực hiện đồng thời, đồng bộ với nhau. Công nhân và thiết bị có thể được phân công vào các nhóm công việc khác nhau, đồng thời hoạt động đồng bộ để đạt được tiến độ nhanh hơn.
• Phương án thi công đồng thời: Đây là phương án trong đó các công việc được thực hiện đồng thời, đồng bộ mà không cần chờ đợi hoàn thành của công việc trước đó. Công nhân và thiết bị được phân công vào các công việc khác nhau đồng thời, giúp giảm thiểu thời gian thi công và tăng tốc độ hoàn thành dự án.
• Phương án thi công mô-đun: Thi công mô-đun là các công việc được chia thành các mô-đun độc lập, có thể hoàn thành và lắp đặt riêng biệt trước khi được gắn kết lại với nhau. Điều này giúp giảm thiểu các công đoạn đồng thời, tăng tính hiệu quả trong quá trình thi công, đồng thời giúp kiểm soát chất lượng và tối ưu hóa công năng lao động.

• Phương án thi công tiết kiệm: Áp dụng những giải pháp tiết kiệm tài nguyên, thời gian để tổ chức một hay nhiều hạng mục với chất lượng không đổi

Nguyên tắc để lên phương án tổ chức thi công hiệu quả

Để lên phương án tổ chức thi công hiệu quả, bạn có thể áp dụng một số nguyên tắc sau:

• Nắm vững thông tin dự án: Hiểu rõ về quy mô, yêu cầu, đặc điểm kỹ thuật của dự án là cơ sở để lên phương án tổ chức thi công hiệu quả. Bao gồm việc đọc kỹ các tài liệu liên quan, tham gia các cuộc họp và trao đổi với các bên liên quan để đảm bảo nắm vững thông tin chi tiết về dự án.
• Đánh giá khả năng của nguồn lực: Xác định khả năng của nguồn lực sẵn có, bao gồm nhân lực, thiết bị, nguyên vật liệu, tài chính, thời gian, v.v. để đưa ra phương án thi công phù hợp với khả năng của dự án.
• Định vị công năng lao động: Xác định công năng lao động cần thiết cho từng công đoạn thi công, bao gồm số lượng công nhân, kỹ năng, kinh nghiệm, v.v. để đảm bảo đủ nguồn nhân lực và đúng chức năng cho từng công việc.
• Tối ưu hóa thiết kế thi công: Tích hợp các yếu tố thiết kế vào phương án thi công, đồng thời đề xuất các giải pháp tối ưu hóa để giảm bớt thời gian, công sức, và nguy cơ trong quá trình thi công.
• Quản lý tài nguyên và tiến độ: Xây dựng phương án quản lý tài nguyên, bao gồm nguyên vật liệu, thiết bị, vốn, và tiến độ thi công, đảm bảo tối ưu hóa sử dụng tài nguyên và đồng bộ hoạt động giữa các công việc.
• Đánh giá rủi ro và lập kế hoạch ứng phó: Đánh giá các rủi ro có thể xảy ra trong quá trình thi công, đồng thời lập kế hoạch ứng phó, đảm bảo tính chuẩn bị và đáp ứng nhanh chóng khi các tình huống không mong đợi xảy ra.
• Kiểm soát chất lượng: Xây dựng phương án kiểm soát chất lượng, bao gồm quy trình kiểm tra, đánh giá chất lượng, giám sát, và thực thi các hạng mục công trình.

Hướng dẫn quy trình lập phương án thi công xây dựng

Để đảm bảo tiến độ thi công và đáp ứng yêu cầu chất lượng cũng như vận hành trong thời gian gần nhất để đưa vào khai thác dự án với hiệu quả kinh tế cao. Chủ đầu tư và các đơn vị tham gia thi công cần tập trung mọi nguồn lực để thi công với tiến độ cao nhất và chất lượng tốt nhất. 

Quy trình lập phương án thi công để đảm bảo khối lượng công việc và tiến độ thi công được quy chuẩn thành 5 giai đoạn như sau: 

• Bước 1: Nghiên cứu kỹ bản vẽ, thực hiện khảo sát phân tích hiện trạng môi trường thi công, đánh giá các tác động từ xung quanh lên mặt bằng thi công công trình 
• Bước 2: Thiết kế tổng mặt bằng tổ chức thi công: bố trí đường di chuyển để thi công, bố trí cấp thoát nước, bố trí kho bãi tập kết vật liệu nguyên liệu, bố trí phương tiện xe cộ vận tải…
• Bước 3: Thiết kế biện pháp thi công cho từng cấu kiện phù hợp với công trình
• Bước 4: Lập các giai đoạn thi công gồm: tiến độ thi công tương ứng tiến độ cung ứng vật liệu, thiết bị, nhân công theo từng thời gian. Lên phương án chi phí dự kiến. Tìm hiểu phần mềm FastCons lên kế hoạch thi công, quản lý tiến độ thi công chi tiết theo giai đoạn, dữ liệu theo thời gian thực.
• Bước 5: Chuyển giao công nghệ, hướng dẫn sử dụng, bảo hành công trình, hoàn thiện thủ tục và hồ sơ pháp lý khác có liên quan tới công trình. 

5 Lưu ý khi lên phương án thi công công trình 

Nguyên tắc quan trọng khi lên phương án thi công cho bất kỳ công trình nào đó là phải đáp ứng được yêu cầu của dự án, bao gồm: quy mô, tiến độ, chất lượng và an toàn. Nhưng để làm được điều này và cân đối với chi phí là một điều không dễ. Các nhà thầu xây dựng cần xác định rõ các công đoạn, công việc cần thực hiện cụ thể là gì, tính toán công năng lao động, nguồn lực, tài nguyên cần thiết để từ đó cân đối, đưa ra các phương án thi công phù hợp nhất. 

Khi lên phương án thi công công trình, các nhà thầu xây dựng cần lưu ý các điểm sau:

1. Tối ưu hóa nguồn lực: Phải đảm bảo sử dụng nguồn lực, bao gồm nhân lực, thiết bị, nguyên vật liệu, tài chính, thời gian, v.v. một cách tối ưu, tránh lãng phí, giảm bớt chi phí, đồng thời đảm bảo đúng tiến độ và chất lượng của dự án.
2. Đảm bảo an toàn lao động: Phải đưa vào phương án thi công các biện pháp đảm bảo an toàn lao động, bao gồm quy định về trang thiết bị bảo hộ lao động, đào tạo an toàn lao động, giám sát, xử lý các tình huống nguy hiểm, v.v.
3. Kiểm soát chất lượng: Cần đưa vào phương án kiểm soát chất lượng, bao gồm quy trình kiểm tra, đánh giá chất lượng, giám sát, và xử lý các sai sót, đảm bảo chất lượng của công trình đạt tiêu chuẩn yêu cầu. Tham khảo Sơ đồ quản lý chất lượng công trình Xây dựng
4. Quản lý tiến độ: Cần đưa vào phương án quản lý tiến độ, bao gồm lập kế hoạch, theo dõi, đánh giá, và điều chỉnh tiến độ thi công, đảm bảo dự án hoàn thành đúng tiến độ đã đề ra.
5. Lưu ý đến môi trường: Cần đảm bảo phương án thi công không gây ảnh hưởng tiêu cực đến môi trường, bao gồm quy định về xử lý chất thải, giám sát và bảo vệ môi trường trong quá trình thi công.

Để kiểm soát tốt các vấn đề thi công như tiến độ, vật tư và chất lượng. Nhiều nhà thầu xây dựng quy mô vừa và lớn để tiên phong ứng dụng các giải pháp công nghệ phần mềm đưa vào áp dụng và đạt được những cải thiện rõ rệt trong công tác vận hành thi công dưới công trường. Phần mềm quản lý thi công FastCons của Việt Nam hiện đang được rất nhiều nhà thầu lớn áp dụng, bạn có thể tìm hiểu thêm để sử dụng, hỗ trợ quản lý thi công hiệu quả cao. Tham khảo cách các doanh nghiệp, nhà thầu Xây dựng lớn như Handico 30, FBV, Lovico, Tổng công ty Đầu tư Hợp Nghĩa đang triển khai phần mềm quản lý thi công FastCons!

Tham khảo: Case-Study: Quy trình kiểm soát thi công – Ngành Xây dựng

Tải về mẫu phương án thi công xây dựng 2023

Mời bạn tham khảo các mẫu phương án thi công theo hạng mục và theo công trình mà tác giả có tổng hợp dưới đây.

1. Mẫu phương án thi công công trình hạng mục điện  

Phương án thi công hạng mục điện bao gồm 6 phần: 

• Công tác chuẩn bị 
• Công tác thi công
• Công tác thí nghiệm và hiệu chỉnh
• Công tác nghiệm thu. (Tải miễn phí mẫu công văn và giấy mời nghiệm thu công trình)
• Công tác kiểm tra – biện pháp đảm bảo chất lượng công trình.
• Biện pháp an toàn lao động và vệ sinh công nghiệp, phòng chống cháy nổ. 

>> Tải về Phương án thi công hạng mục điện – mẫu dự án gói thầu Cầu bãi cháy TẠI ĐÂY

2. Mẫu phương án kỹ thuật thi công  

Mẫu phương án kỹ thuật chi công cần nêu rõ các vấn đề sau:

• Nhiệm vụ, yêu cầu và đặc điểm tình hình xung quanh khu vực thi công
• Phương án, kế hoạch thi công chi tiết
• Kế hoạch xử lý vấn đề phát sinh trong quá trình thi công
• Công tác đảm bảo các vấn đề liên quan như: đảm bảo lực lượng chỉ huy, thông tin liên lạc; đảm bảo vật chất, trang thiết bị; đảm bảo y tế; đảm bảo chất lượng.

Phương án kỹ thuật thi công cần có chữ ký của đại diện nhà thầu lập phương án thi công và đại diện chủ đầu tư ký xác nhận. 

>> Tải về mẫu Phương án kỹ thuật thi công TẠI ĐÂY

Trên đây là tổng hợp kiến thức và các nội dung, quy trình, quy định, lưu ý cho các nhà thầu xây dựng khi lập phương án thi công hay biện pháp thi công cho các công trình nhận thầu. Phương án thi công cần được xem là tài liệu quan trọng và đầu tư chất xám vào thực hiện. Đây là kim chỉ nam giúp các tổ đội thi công nắm bắt công việc, yêu cầu và tổ chức công việc thi công đạt hiệu quả cao nhất. 

Về FastCons:

FastCons là Phần mềm quản lý dự án thi công xây dựng trực tuyến đầu tiên tại Việt Nam – một sản phẩm nằm trong hệ sinh thái các giải pháp chuyển đổi số của FastWork.vn. Tại FastWork, chúng tôi phát triển và cung cấp các giải pháp phần mềm chuyên sâu, tính năng chuẩn theo nghiệp vụ thực tế, giúp cho quá trình ứng dụng phần mềm nhanh chóng đạt hiệu quả cao ở từng lĩnh vực kinh doanh!

Nếu bạn quan tâm DEMO & trải nghiệm Giải pháp quản lý dự án xây dựng chuyên sâu – FastCons, vui lòng liên hệ hotline 0983-089-715 hoặc nhập thông tin vào form đăng ký!