Kế toán xây dựng là một lĩnh vực kế toán có độ phức tạp cao, đòi hỏi chuyên môn và kinh nghiệm lâu năm mới có thể xử lý tốt, đặc biệt là các công trình dự án lớn ngân sách lớn đòi hỏi việc theo sát liên tục và chính xác chi phí công trình. Đảm nhiệm vị trí kế toán doanh nghiệp xây dựng là không dễ dàng. Bài viết này sẽ tổng hợp cho bạn các nội dung mô tả công việc, đặc thù và lưu ý khi làm kế toán xây dựng. Mời bạn tham khảo chi tiết dưới đây.
Kế toán xây dựng là gì?
Kế toán xây dựng là một vị trí quan trọng trong doanh nghiệp xây dựng, có nhiệm vụ ghi chép và lưu trữ các hồ sơ, lập và báo cáo hoạt động tài chính doanh nghiệp, thực hiện bóc tách chi phí để hạch toán dựa trên giá trị dự toán dự án các hợp đồng xây dựng mà công ty trúng thầu.
Khác với kế toán thương mại dịch vụ, kế toán xây dựng cần thực hiện tập kết chi phí riêng ở mỗi công trình. Giá trị công trình nào sẽ được kế toán tổng hợp và hạch toán độc lập vào công trình đó.
Đặc thù của kế toán xây dựng là gì?
Trong lĩnh vực Xây dựng nói chung và các công ty thi công xây dựng nói riêng, kế toán xây dựng có những đặc thù cụ thể sau đây:
- Đối với các công trình mà doanh nghiệp tham gia đấu thầu và trúng thầu. Kế toán cần căn cứ trên bằng dự toán đã trúng thầu và thực hiện bóc tách chi phí hạch toán. Việc bóc tách này sẽ giúp kế toán xác định đúng các chi phí trong dự toán dự án để định khoản cho chính xác.
- Mỗi một công trình, hạng mục công trình đều có dự toán biệt lập. Kế toán theo đó cũng cần thực hiện bóc tách chi phí cho riêng từng công trình đó.
- Tập hợp chi phí cấu thành nên công trình phải bằng hoặc gần bằng chi phí trên bản dự toán do bộ phận kỹ thuật cung cấp. Kế toán căn cứ trên chi phí đó để xác định giá vốn để đưa vào hạch toán cho dự án theo 4 khoản mục:
+ Chi phí nguyên vật liệu: kế toán cần căn cứ vào định mức tiêu hao trong dự toán để bóc tách khối lượng vật tư, thiết bị cần sử dụng và thực hiện xuất nguyên vật liệu xuống dự án đó
+ Chi phí nhân công: Căn cứ trên ngày công và bậc thợ để xác định số lao động, lương nhân công cho từng dự án và thời gian thực hiện công trình.
+ Chi phí máy thi công: Căn cứ trên loại máy, ca máy để tính ra mức tiêu hao nhiên liệu, khấu hao máy và lương người lao động vận hành máy
+ Chi phí điều hành dự án khác
Ngoài các đặc thù nêu trên thì các nghiệp vụ thu chi, công nợ của kế toán xây dựng được thực hiện giống với kế toán thương mại.
Mô tả công việc của kế toán xây dựng
Do tính chất đặc thù của ngành Xây dựng, mà kế toán xây dựng bên cạnh những nghiệp vụ cơ bản giống với các lĩnh vực khác thì cũng có những đặc thù công việc cần nắm rõ. Bao gồm các trách nhiệm sau:
- Lập, tính và theo dõi bảng lương nhân công (người lao động) cho từng công trình
- Lập, tính và theo dõi chi phí chung phục vụ công trình và chi phí máy thi công
- Liên tục theo dõi, bám sát dự toán để kịp thời điều phối, bổ sung nguyên vật liệu xuống công trình nhằm đảm bảo đúng tiến độ thi công.
- Lập, tính và phân bổ chi phí, tính toán giá thành hạng mục và giá thành công trình sau nghiệm thu
- Lập, tính và báo cáo tình hình nguyên vật liệu theo tháng, quý
Công việc cuối kỳ của một kế toán xây dựng bao gồm:
- Lập báo cáo tài chính nội bộ
- Lập báo cáo tài chính cuối năm và quyết toán thuế
- Sắp xếp, lưu trữ sổ sách, chứng từ, biên bản nghiệm thu
- Đối chiếu, so sánh số liệu thực tế với số liệu trong dự toán
- Đại diện doanh nghiệp làm việc với Cơ quan Nhà nước khi có yêu cầu
Tham khảo thêm: Quản lý chi phí đầu tư xây dựng: Khái niệm và những Nghị định cần biết
Những nghiệp vụ cần nắm của kế toán xây dựng
Các kỹ năng và nghiệp vụ mà một kế toán viên cần nắm tốt khi đảm nhiệm vị trí kế toán doanh nghiệp xây dựng bao gồm:
- Nghiệp vụ chuẩn bị và lưu trữ thông tin
Vì mỗi công trình được hạch toán chi phí biệt lập, nên kế toán viên cần tập hợp thông tin đầy đủ và phân loại cho từng công trình. Bao gồm các loại giấy tờ sau:
- Hợp đồng thi công, bảng dự toán do phòng kỹ thuật lập, các hợp đồng thuê nhân công, thuê thầu phụ, thuê lao động thời vụ.
- Biên bản nghiệm thu hạng mục được phân loại theo các đợt nghiệm thu
- Chứng từ phát sinh
- Biên bản đối chiếu công nợ, giấy đề nghị thanh toán
2. Nghiệp vụ kiểm tra, xử lý vấn đề
- Phân bổ các chi phí tập hợp chung cho các công trình.
- Rà soát chứng từ để xác định tính đúng đắn và điều chỉnh, bổ sung trong trường hợp chưa chuẩn.
- Hạch toán thuế tạm tính với công trình ngoại tỉnh.
3. Nghiệp vụ lập báo cáo
- Lập báo cáo công nợ, báo cáo kho theo công trình
- Lập các báo cáo về giá thành công trình, bảng cân đối phái sinh, báo cáo nguyên vật liệu phát sinh, lãi lỗ công trình
- So sánh, cân đối chi phí thực tế với giá thành dự toán
4. Nghiệp vụ theo dõi công nợ và thanh toán từ chủ đầu tư
- Import bảng dự toán vào phần mềm kế toán. So sánh giá thành dự toán và chi phí thực tế theo từng chỉ tiêu trong dự toán.
- Theo dõi công trình theo nhiều cấp (hạng mục, gói thầu, giai đoạn). Tổng chi phí, doanh thu của công trình mẹ được tính bằng tổng chi phí các công trình cấp dưới
- Quản lý số liệu liên năm và lũy kế phát sinh từ khi bắt đầu khởi công
- Theo dõi thanh toán và công nợ đối với nhà thầu phụ.
- Theo dõi tồn kho trên từng công trình.
- Tính giá thành, ghi nhận doanh thu và báo cáo kết quả kinh doanh theo từng công trình.
Lưu ý gì khi làm kế toán doanh nghiệp xây dựng
Do giá xây dựng ở mỗi địa phương, tỉnh thành được quy định khác nhau dẫn tới giá công trình cũng khác nhau. Vì vậy, yêu cầu đầu tiên là kế toán xây dựng phải nắm bắt và áp dụng chính xác giá công trình theo khu vực, đồng thời cũng phải căn cứ vào bảng dự toán đầu vào để xác định tiêu hao ngày công, vật tư… chứ không hoàn toàn chỉ dựa vào trị giá để xác định chi phí.
Ngoài ra, trong quá trình tính toán chi phí và hạch toán chi phí, kế toán cũng cần nắm một số lưu ý khác:
- Khi xuất vật tư, kế toán cần bám sát vào dự toán để đảm bảo không vượt định mức
- Sau khi hoàn tất dự án, kế toán cần thu lại toàn bộ biên bản nghiệm thu trên từng hạng mục và toàn công trình
- Sau khi đã có biên bản nghiệm thu và bàn giao công trình, kế toán cần thực hiện xuất hóa đơn ghi nhận doanh thu dự án
- Với các dự án kéo dài nhiều kỳ kế toán, kế toán cần chú ý tập hợp đầy đủ chi phí và theo dõi chi tiết chi phí sản xuất kinh doanh dở dang và theo dõi chi phí vật tư xuất cho từng dự án.
Khối lượng công việc của kế toán xây dựng là rất nhiều và đòi hỏi có sự tính toán và giám sát chi phí công trình một cách gắt gao. Việc kiểm soát thu, chi cũng như dòng tiền cần rõ ràng, liên tục và bám sát vào bảng dự toán để đảm bảo công trình được thực hiện trong phạm vi ngân sách cho phép.
Trách nhiệm của kế toán xây dựng là liên tục báo cáo tiến độ công việc cũng như các chi phí phát sinh nằm ngoài dự toán để ban lãnh đạo công ty quản trị rủi ro, đưa ra các giải pháp xử lý cần thiết. Giá trị của công trình đa phần đều rất lớn nên yêu cầu người làm kế toán doanh nghiệp xây dựng cần có đức tính tỉ mỉ và cẩn thận.
Để tối ưu thời gian làm việc, doanh nghiệp và kế toán tham khảo sử dụng phần mềm quản lý thi công FastCons, hỗ trợ loại bỏ 100% nhập tay thủ công, tổng hợp tự động với 10 báo cáo thi công khác nhau.
Trên đây là bài viết tổng hợp mô tả công việc, đặc thù và nghiệp vụ của kế toán xây dựng. Hy vọng hữu ích với bạn đọc và đừng quên share hoặc bình luận phía dưới để góp ý cho chúng tôi!
About us:
FastCons là Phần mềm quản lý dự án thi công xây dựng trực tuyến đầu tiên tại Việt Nam – một sản phẩm nằm trong hệ sinh thái các giải pháp chuyển đổi số của FastWork.vn. Tại FastWork, chúng tôi phát triển và cung cấp các giải pháp phần mềm chuyên sâu, tính năng chuẩn theo nghiệp vụ thực tế, giúp cho quá trình ứng dụng phần mềm nhanh chóng đạt hiệu quả cao ở từng lĩnh vực kinh doanh!
Nếu bạn quan tâm DEMO & trải nghiệm Giải pháp quản lý dự án xây dựng chuyên sâu – FastCons, vui lòng liên hệ hotline 0983-089-715 hoặc nhập thông tin vào form đăng ký!
