Ngày nay, công nghệ BIM 5D trở thành một công cụ đánh giá rủi ro, loại bỏ các phỏng đoán thiếu tin cậy & tốn kém trong quá trình lập ngân sách dự án. BIM 5D mang lại lợi ích cho các bên liên quan, đặc biệt với bộ phận chịu trách nhiệm ước tính & quản lý chi phí công trình. Cùng FastCons tìm hiểu chi tiết BIM 5D là gì? Lợi ích, cách thức hoạt động và ứng dụng BIM 5D hiệu quả trong doanh nghiệp xây dựng ngay dưới đây. 

BIM 5D là gì? 

BIM 5D hay Mô hình thông tin công trình 5D là phần mở rộng nâng cao của mô hình BIM 3D truyền thống. BIM 5D tích hợp các dữ liệu liên quan đến khối lượng và chi phí vào mô hình 3D. Hỗ trợ các chủ đầu tư, nhà thầu ước tính chi phí và lập ngân sách dự án chính xác hơn. Hướng tới mục tiêu quản lý hiệu quả việc sử dụng ngân sách, kiểm soát vốn đầu tư và tối ưu chi phí trong suốt vòng đời của dự án xây dựng. Từ giai đoạn thiết kế, thi công đến vận hành và bảo trì công trình. 

“BIM (Building Information Modeling) – Mô hình thông tin xây dựng BIM là quy trình tạo lập và ứng dụng mô hình không gian (3D) và phi hình học (Data) để số hoá các thông tin công trình nhằm hỗ trợ quá trình thiết kế, thi công và quản lý vận hành công trình. Các giải pháp BIM được sử dụng để tạo ra một mô hình ảo của tòa nhà, công trình. Nhưng không giống các bản vẽ thông thường, mô hình này thể hiện được tất cả các thuộc tính của tòa nhà một cách sát thực nhất.

Tham khảo các cấp độ phát triển của mô hình BIM từ 2D tới 10D

Lợi ích khi doanh nghiệp xây dựng ứng dụng công nghệ BIM 5D

Ngày nay, công nghệ BIM 5D trở thành một công cụ đánh giá rủi ro, loại bỏ các phỏng đoán thiếu tin cậy & tốn kém trong quá trình lập ngân sách dự án. BIM 5D mang lại lợi ích cho các bên liên quan, đặc biệt với bộ phận chịu trách nhiệm ước tính & quản lý chi phí công trình. 

Bằng cách thêm các thông số về thời gian và chi phí vào mô hình 3D, BIM 5D còn giúp trực quan hóa toàn bộ quá trình phát triển của dự án xây dựng. Sau khi khảo sát 32 dự án xây dựng có sử dụng BIM, tổ chức CIFE đã định lượng lợi ích mô hình này mang lại như sau: 

• BIM giúp giảm 40% các yêu cầu thay đổi
• Sai lệch của quyết toán với dự toán chỉ còn +/- 3%
• Giảm 80% thời gian lập dự toán
• Tiết kiệm chi phí lên đến 10% 

Cụ thể, việc ứng dụng công nghệ BIM 5D giúp các doanh nghiệp xây dựng:

1. Dự toán và bóc tách khối lượng

Nhiều đơn vị thiết kế ứng dụng BIM 5D để bóc tách khối lượng trực tiếp trên mô hình phục vụ đấu thầu, kiểm soát chi phí trong giai đoạn thi công & hoàn công. 

Trong trường hợp đơn vị thiết kế tạo ra các mô hình toàn diện, đầy đủ, hoàn toàn có thể sử dụng các công cụ bóc tách khối lượng để trích xuất các khối lượng có liên quan. Với khối lượng vật liệu, cấu kiện đã biết và kích thước chính xác, có thể đặt hàng khối lượng vật liệu, cấu kiện cần thiết với độ chính xác cao và đúng thời điểm. Các nhà thầu cũng có thể lập kế hoạch chuẩn bị nguồn lực dự án một cách chính xác và không làm gián đoạn quá trình thi công.

2. Tăng cường hợp tác trong suốt vòng đời dự án

Mô hình BIM 5D giúp tất cả các bên liên quan, từ nhà thầu, chủ đầu tư, kế toán, chỉ huy công trường,… dễ dàng nắm bắt được thông tin chung của toàn dự án. Các thành viên sẽ được cấp quyền truy cập để trao đổi và cập nhật thông tin về ngân sách, mức sử dụng chi phí ở từng hạng mục công trình ngay trên phần mềm. Từ đó tạo ra môi trường làm việc tập trung thống nhất và cộng tác hiệu quả hơn. 

3. Cải thiện việc ra quyết định

Dữ liệu chi phí luôn cập nhật theo thời gian thực được tích hợp vào mô hình thông tin công trình sẽ là căn cứ để Ban lãnh đạo, nhà quản lý dự án có thể phát hiện sớm rủi ro tiềm ẩn & đưa ra quyết định sáng suốt một cách nhanh chóng. Từ đó giảm thiểu việc thi công vượt ngân sách và chậm tiến độ, nâng cao chất lượng dự án thiết kế – thi công xây dựng.

4. Tự động tạo bảng khối lượng (BOQ)

Hiện tại, BIM 5D có thể tự động tạo bảng khối lượng (BOQ) hoàn toàn dựa trên dữ liệu hiện có từ mô hình thông tin công trình BIM. Từ đó giúp doanh nghiệp cắt giảm thời gian dành cho việc tạo BOQ, hỗ trợ bộ phận ước tính có thêm thời gian để hoàn thiện các mô hình định giá, đánh giá rủi ro tài chính và các nhiệm vụ quan trọng khác. Thông qua mô hình BIM, việc xác định khối lượng được thực hiện nhanh hơn và có độ chính xác cao hơn so với các phương pháp truyền thống. 

Ví dụ các công trình ứng dụng công nghệ BIM 5D

• Thi công The Shard – tòa nhà chọc trời cao nhất châu Âu

The Shard, tòa nhà chọc trời cao nhất Tây Âu là minh chứng cho sức mạnh của công nghệ BIM 5D. 5D BIM đã giúp tạo ra các mô hình 3D chi tiết và chính xác của The Shard. Các kiến trúc sư, kỹ sư và các bên liên quan có thể hình dung rõ ràng cấu trúc của tòa nhà, từ đó phát hiện sớm các vấn đề tiềm ẩn và điều chỉnh thiết kế một cách dễ dàng. Việc phối hợp giữa các bộ phận cũng trở nên hiệu quả hơn, giảm thiểu xung đột và lỗi kỹ thuật. Nhờ ứng dụng 5D BIM, dự án The Shard đã được hoàn thành vượt tiến độ, đảm bảo ngân sách và đáp ứng tốt các yêu cầu về chất lượng.  

• Dự án Dubai Expo 2020

Dubai Expo 2020 ứng dụng BIM 5D để kiểm soát chi phí và quản lý tiến độ dự án. Đồng thời được dùng để mô phỏng dòng người tham gia triển lãm tại các khu vực khác nhau. Điều này giúp các nhà tổ chức dự án xác định các điểm nghẽn tiềm ẩn và thiết kế các giải pháp phù hợp để giảm thiểu chúng.  

Thách thức khi doanh nghiệp xây dựng triển khai công nghệ BIM 5D 

Không thể phủ nhận lợi ích 5D BIM mang lại cho ngành xây dựng, nhưng thực tế tỷ lệ áp dụng công nghệ này tại các nhà thầu trong và ngoài nước vẫn còn thấp do còn gặp phải một số rào cản.

Nhiều doanh nghiệp xây dựng còn e ngại chuyển đổi vì vấn đề pháp lý trong đặc thù môi trường đòi hỏi sự cộng tác nhiều như BIM, bao gồm xác định quyền sở hữu, quyền truy cập và quyền kiểm soát dữ liệu. Khi dự án gặp rủi ro, xảy ra lỗi thì việc phân công trách nhiệm có thể gặp khó khăn, dẫn đến những mâu thuẫn gây tranh cãi đã khiến nhiều công ty trì hoãn việc áp dụng 5D BIM.

Thứ hai, nguyên nhân phần lớn được xác định là vấn đề chi phí đầu tư. Chi phí thực hiện 5D BIM không chỉ là tiền mà còn cả thời gian và công sức. Việc đào tạo để các bên liên quan có thể ứng dụng công nghệ này hiệu quả sẽ tốn nhiều thời gian, làm tăng chi phí & ảnh hưởng đến tiến độ dự án. Hơn nữa việc áp dụng BIM đòi hỏi chi phí đầu tư lớn cho cơ sở vật chất, mua phần mềm ứng dụng và cần nhân lực vận hành. Tuy nhiên, khó khăn chỉ diễn ra ở giai đoạn ban đầu. Khi doanh nghiệp có đủ khả năng triển khai BIM, các khoản đầu tư sẽ giảm, đồng thời, các chi phí tiết kiệm được thông qua các lợi ích của BIM sẽ ngày càng tăng nếu công nghệ này được áp dụng trơn tru.

Thứ ba, việc tích hợp đầy đủ các khía cạnh quản lý trong BIM cũng là thách thức lớn đối với các công ty, vì không có giải pháp phần mềm nào có thể xử lý được tất cả các nhiệm vụ này. Nếu doanh nghiệp muốn sử dụng kết hợp khả năng lập kế hoạch của BIM 4D và ước tính chi phí BIM 5D thì sẽ phải sử dụng nhiều giải pháp khác nhau. Điều này gây nhiều bất tiện và không hiệu quả. Việc thiếu giải pháp quản lý tập trung này còn làm tăng chi phí dự án, đây cũng là lý do khiến một số công ty xây dựng e ngại áp dụng 5D BIM. 

Hiện nay ở Việt Nam, cơ sở pháp lý cho việc triển khai áp dụng BIM vẫn đang được xây dựng, còn thiếu và chưa đồng bộ, chưa tạo hành lang pháp lý vững chắc cho việc triển khai công nghệ này đối với các chủ thể tham gia dự án đầu tư xây dựng. Đây cũng là nguyên nhân khiến cho các chủ đầu tư & nhà thầu trong nước chưa muốn ứng dụng 5D BIM. 

Điều quan trọng là phải thừa nhận rằng ngành xây dựng vốn không thích rủi ro, đặc biệt với dự án có quy mô lớn và chi phí cao. Do đó, nhiều doanh nghiệp còn do dự trong việc đầu tư nguồn lực để ứng dụng công nghệ này. Hơn nữa, đội ngũ nhân sự trong ngành xây dựng hiện tại còn thiếu các kiến thức chuyên môn và kinh nghiệm để có thể thực hiện 5D BIM.

Ứng dụng phần mềm tạo môi trường dữ liệu chung (CDE) thúc đẩy hiệu quả ứng dụng BIM 5D

Môi trường dữ liệu chung – Common Data Environment (CDE) là nguồn thông tin duy nhất cho mỗi dự án, dùng để thu thập, quản lý và phổ biến tất cả các tài liệu được tạo ra bởi các bên tham gia dự án. CDE là sự kết hợp của các giải pháp kỹ thuật và quy trình làm việc. Đây là công cụ quan trọng nhất và là xương sống hỗ trợ việc quản lý thông tin thống nhất trong quá trình áp dụng BIM nói chung và 5D BIM nói riêng.

Tham khảo [Infographic] Tầm quan trọng của Môi trường dữ liệu chung – CDE trong ngành xây dựng

Hiện nay, khi công nghệ điện toán đám mây phát triển, các môi trường lưu trữ dữ liệu được phổ biến hơn như Dropbox, Google Drive, Onedrive… ra đời giúp các bên liên quan chia sẻ thông tin tập trung hơn, nhanh hơn, dễ dàng hơn. Tuy nhiên, các nền tảng này chỉ có tác dụng để lưu trữ mà không có các tính năng cần thiết cho việc phối hợp triển khai dự án. 

FastCons Drive khắc phục triệt để các vấn đề trên bằng việc số hóa & trực quan hóa toàn bộ tài liệu, hồ sơ dự án xây dựng tập trung trên 1 nền tảng. Tạo môi trường làm việc trực tuyến giúp Ban lãnh đạo, nhà quản lý, đội kỹ sư, kiến trúc sư,… cộng tác, khai thác & xử lý mọi thông tin hỗ trợ dự án 5D BIM được triển khai liền mạch và hiệu quả hơn. 

FastCons tích hợp BIM Viewer cho phép người dùng xem trực tiếp các mô hình BIM trên phần mềm để trực quan hóa tiến độ thi công và hỗ trợ báo cáo lỗi, phát sinh bằng cách ghim trực tiếp vị trí xảy ra lỗi trên mô hình BIM và chia sẻ cho các thành viên trong dự án dưới dạng file BCF. Các thành viên khác khi nhận được file BCF có thể lập tức mở ra và xem ngay trên giao diện FastCons để biết chính xác vị trí và vấn đề được báo cáo mà không cần phải sử dụng phần mềm BIM chuyên dụng. 

Tích hợp BIM Viewer trên phần mềm FastCons

Yêu cầu Demo với các chuyên viên tư vấn giải pháp của chúng tôi để khám phá cách FastCons có thể giúp bạn cải thiện tốc độ thi công & hiệu quả quản lý dự án tại đây.

Kết luận

Nhìn chung, mặc dù việc áp dụng BIM 5D còn chậm nhưng không thể phủ nhận những lợi ích đáng kể mà công nghệ này mang lại cho các dự án xây dựng. Với khả năng hỗ trợ ước tính chi phí dự án chính xác, bóc tách khối lượng và kiểm soát vật liệu hiệu quả hơn, 5D BIM chắc chắn sẽ còn phát triển hơn nữa trong tương lai. Bằng cách tận dụng triệt để công nghệ này, chủ đầu tư & nhà thầu có thể hạn chế rủi ro lãng phí nguồn lực, thúc đẩy tiến độ các dự án xây dựng và cuối cùng tạo ra lợi thế cạnh tranh trong ngành.